İklim değişikliği, çevre kirliliği ve sürdürülebilirlik gibi üzerinde yaşadığımız gezegenin geleceğinde kritik rol oynayan konular, dünya genelinde Nisan ayına yayılan Dünya ayı, 22 Nisan Dünya günü gibi özel tarihlerde daha da sık gündeme geliyor. Öte yandan her geçen gün dijitalleşen dünyada çevre sorunlarına da yenilerinin eklendiği görülüyor. Dell Technologies Türkiye Genel Müdürü Işıl Hasdemir, e-atıkların çağımızın en hızlı büyüyen küresel çevre sorunlarından biri olduğuna dikkat çekiyor.

Elektronik cihazlara yönelik küresel talep artışının, kullanılmış ve atıl hale gelmiş cihazların sayısı da artırdığını söyleyen Işıl Hasdemir, “Dünya Ekonomik Forumu’na göre 2022 yılında 57 milyon tondan fazla elektronik cihazın ıskartaya çıkarıldığı tahmin ediliyor. Ağırlık olarak düşünüldüğünde 82 bin okul servisi veya 4 bin 700 Eyfel Kulesi'ne eşdeğer büyüklükte bir atıktan söz ediyoruz. Ne yazık ki bu sadece tek bir yılda oluşan e-atık. Bunların yalnızca yüzde 17,4'ü her yıl e-atık olarak geri dönüştürülüyor” diyor.

Cihazlara ikinci bir şans vermek mümkün

Geri kazanım ve geri dönüşüm projeleri sayesinde ömrünü tamamlamış elektronik cihazlara ikinci bir şans vermenin mümkün olduğunu belirten Hasdemir, Dell Technologies’in bu alanda yaptığı çalışmalara da değiniyor: “Ömrünü tamamlamış elektronik cihazlar, yeniden kullanım veya geri dönüşüm için iade edildiklerinde başka kullanımlar için faydalanılabilecek değerli, yeniden kullanılabilir bileşenler, parçalar ve mineraller içeriyor. Bileşenler ve malzemeler yeniden kullanıldığında elektronik cihazların karbon ayak izi azalıyor çünkü ömürlerini uzatmış oluyoruz. Yeniden kulanım için geri kazandığımız her bir yarım kilo çelik, alüminyum, plastik veya bakır için yarım kilo malzemenin sıfırdan üretilmesini veya topraktan elde edilmesini önlemiş oluyoruz. Dell Technologies olarak geliştirdiğimiz geri kazanım ve geri dönüşüm hizmetleri sayesinde iade edilen ömrünü tamamlamış elektronik cihazlara ikinci bir şans veriyoruz. Böylece kullanım ömürlerini uzatıyor ve döngüsel ekonominin hızlanmasına destek oluyoruz.  2007'den bu yana yaklaşık 1,3 milyar kg fazla kullanılmış elektroniğin geri kazanımını sağladık.”

Tasarımdan geri dönüşüme, döngüsellik ön planda

Hasdemir, ömrünü tamamlamış elektronik cihazların e-atığa dönüşmesini önlemek ve bu cihazların değerini ortaya çıkarmaya yönelik çalışmalarıysa şöyle detaylandırıyor:  “Döngüselliği ürün tasarımının her alanına dâhil ediyoruz. Çevrimiçi ürün kılavuzları sağlayarak, Dell AR Asistanımız gibi hizmetler sunarak ve daha etkin onarılabilirlik için tasarım yaparak tüketicilerin cihazlarını onarmalarını kolaylaştırıyoruz. Elektronik cihazlarımızı ne kadar uzun süre kullanımda tutarsak etkisi de o kadar büyük oluyor. Teknolojinin artık kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılamadığı durumlarda, ömrünü tamamlamış cihazların geri kazanımı ve geri dönüşümü için hizmetler sunuyoruz. Yeniden kullanımı en üst düzeye çıkarmak için de çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Bir cihaz iade edildiğinde verileri temizlemek ve güvenliğini sağlamak, kullanımına devam edilmesi için yeniden satılabilecek veya bağış yapılabilecek sistemleri yenilemek, yaşam döngüsünü uzatmak için kullanılabilir tüm parçalardan yararlanmak, yeni Dell ürünlerinde yeniden kullanmak üzere plastik, mıknatıs ve alüminyum gibi önemli malzemeleri ayırıp çıkarmak ve diğer tüm malzemeleri sorumlu bir şekilde geri dönüştürmek gibi uygulamalarımız bulunuyor.”

Satın alınan her ürüne karşılık bir ürün geri dönüştürülüyor

Dell Technologies olarak döngüsel ekonomiyi güçlendirmeyi öncelikleri arasında aldıklarına ve somut hedefler belirlediklerine dikkat çeken Hasdemir, bu kapsamda farkındalığı artırmaya yönelik çeşitli projelere de imza attıklarını belirtiyor. Dell Technologies Türkiye Genel Müdürü, “2030 yılına kadar, bir müşterinin satın aldığı her ürün için eşdeğer bir ürünü yeniden kullanacak veya geri dönüştüreceğiz. Mevcut geri dönüşüm hizmetlerimize ek olarak, bireysel ve kurumsal müşterilerin kullanılmış elektronik cihazlarını iade etmelerini kolaylaştırmak için yenilikçi ilave yöntemler bulmaya devam ediyoruz. Geçtiğimiz yıl, elektronik geri dönüşümünün önemi konusunda farkındalığı artırmak ve insanları bu yönde teşvik etmek için pilot programlar başlattık. Belirli dizüstü bilgisayar modellerini satın alan tüketicilere, eski cihazlarını iade ederken yeni cihazlarla gelen kutuları kullanmalarını teşvik eden bir paket üstü geri dönüşüm mesajıyla ulaştık. 

Öte yandan Türkiye’de pandemi döneminde başlattığımız EvdeKal Ormanı adlı bir projemiz var. Tamamı kadın üreticiler tarafından yapılan tohum toplarını bu süreçte drone’lar aracılığıyla doğaya armağan ettik.  Projenin ikinci fazındaysa tüm Dell ürünlerinin ambalajında yer alan olan QR kodlu etiketlerle EvdeKal ormanına tohum atışı yapmaya devam ediyor, satın alınan her Dell ürünü için beş adet tohum topu atışı yapıyoruz. 

25 yılı aşkın süredir vermeye başladığımız küresel geri dönüşüm hizmetlerimizi, değişen bireysel ve kurumsal tüketici taleplerine uyum sağlamak için geliştirmeye devam ediyoruz. Sadece Dell değil, her marka ürünün yenileme, yeniden kullanım ve geri dönüşümünü artırmak adına yenilikçi çalışmalar yürütüyoruz. Kullanım ömrünü tamamlamış cihazınızı bugün takas ederek veya geri dönüştürerek e-atıkların önüne geçmemize yardımcı olabilirsiniz. Aynı zamanda Dell'in Geri Dönüşüm Çözümleri sayfasını ziyaret ederek bu işlemleri nasıl gerçekleştirebileceğiniz hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Biz e-atıkların değerini ortaya çıkarmaya devam edeceğiz” diyor.